موهر
بز آنقوره در گذشته فقط در ترکیه وجود داشت. در اواسط قرن 19 میلادی، تعدادی از آنها را به آمریکا و برخی کشورهای دیگر بردند و به ازدیاد نسل و اصلاح نژادشان همت گماردند.
به دلیل آنکه در کشمیر و تبت و شمال هندوستان آب و هوای مناسب سبب پرورش بهتر این گونه می شود، آن را بز کشمیر هم می نامند.
آنقوره یا بز کشمیر الیافی محکم، بلند، نرم، ظریف، لطیف و براق دارد که در کشمیر از آن شالهای اعلا می بافند. این بز در غرب، آنوگورا گوت با بز آنگوره نامیده می شود و پشم این حیوان نیز به نام موهر معروف است.
با توجه به شرایط محیط زیست حیوان کیفیت موی به دست آمده متفاوت است.
مقدار تولید لیف موهر بسیار کمتر از پشم است و ریسندگی لیف موهر به دلیل نرمی و صافی لیف مشکل است، به همین دلیل الیاف با کیفیت مطلوبش از قیمت بالایی برخوردار است.
تهیه الیاف موهر
سالی دوبار موهای بز را می چینند و در هر تراش 2-3 کیلوگرم پشم به دست می آید. طول این الیاف به سن حیوان بستگی دارد.
طول الیاف حیوان شش ماهه 10-14 سانتی متر و حیوان یک ساله 20-25 سانتی متر است. ویژگیهای این الیاف مانند پشم است.
ویژگی های الیاف موهر
برخی از ویژگی های الیاف موهر عبارتند از نرمی و گرمی، درخشندگی و استحکام و کشانی زیاد جذب رطوبت مقاومت در برابر چروک.
سطح خارجی لیف موهر مانند لیف پشم دارای فلس است اما مقدار این فلس ها از لیف پشم کمتر است به همین دلیل خاصیت نمدی شدن لیف موهر نیز از لیف پشم کمتر است.
مهم ترین ویژگی این الیاف دوام بسیار بالای آن در مقابل پوشش است. این الیاف برای لباس های زمستانی بسیار مناسبند. از این الیاف به شکل خالص یا مخلوط با پشم استفاده می شود.
روش نگهداری از پارچه های موهر
برای شست و شوی لباس های موهر باید به برچسب مراقبت از لباس توجه کرد. بهتر است لباس های موهر را خشکشویی کرد. در غیر این صورت باید آنها را با دست و با آب ولرم و شوینده های معمولی شست.
لباس های موهر را باید با آب سرد آبکشی و با فشار ملایم آب اضافه آن را خارج کرد.
برای خشک کردن لباس های موهر باید آنها را روی یک سطح صاف و تمیز مانند سینی یا روزنامه پهن کرد تا در جریان هوای آزاد خشک شوند.
لباس های موهر را باید در جای خشک و خنک نگهداری کرد.
موارد استفاده از الیاف موهر
از الیاف ظریف موهر در تهیه پوشاک مانند کت و شلوار، پلیور، پالتو، جوراب و شال استفاده می شود. الیاف ضخیم موهر نیز در تهیه فرش، پتو و موی عروسک کاربرد دارد.
کشمیر
کشمیر جزء الیاف حیوانی است که از رویش مونین بز کشمیر به دست می آید. بدن این حیوان دارای دو پوشش است؛ یکی پوشش الیاف ظریف و لطیف سطح بدن که به کرک کشمیر معروف است با طول 2/5-8/5 سانتی متر و قطر بسیار ظریف (15 میکرون) و دیگری موهای زیر بلند خارجی ضخیم با طول 5-12 سانتی متر.
الیاف چیده شده از سطح بدن بز کشمیر به شکل توده های در هم رفته کرک و موهای زیر بلند است.
پس از جداسازی الیاف کرک از الیاف مو، کرک ها برای تهیه پارچه کشمیر و الیاف مو برای تهیه پارچه های لایی مویی مورد استفاده قرار می گیرند. کشمیر یکی از ظریف ترین و لطیف ترین الیاف حیوانی است.
ویژگی های الیاف کشمیر
ویژگی های کرک کشمیر که شباهت زیادی به پشم دارد عبارتند از درخشندگی، نرمی، گرمی، کشسانی زیاد، قابلیت جذب و دفع سریع رطوبت، عایق حرارت، عایق صدا و مقاومت در برابر حرارت زیاد.
جذب رطوبت آن بیش از پشم است، بنابراین در مقابل مواد شیمیایی حساس تر است. کرک کشمیر بسیار ظریف تر از الیاف پشم است.
کرک کشمیر جزء الیاف گران قیمت محسوب می شود و میزان تولید آن در جهان بسیار اندک است به همین دلیل پارچه های تولید شده از کشمیر بسیار گران قیمت هستند.
روش نگهداری از پارچه های کشمیر
بهتر است لباس های کشمیر را خشک شویی کرد در غیر این صورت باید آنها را با دست و با آب سرد و شوینده معمولی شست.
لباس های کشمیر را باید با آب سرد آبکشی کرد و با فشار ملایم آب اضافی آن را خارج کرد. از چلاندن لباسهای کشمیر باید خودداری کرد برای خشک کردن لباسهای کشمیر باید آنها را روی یک سطح صاف قرار داد تا در جریان هوای آزاد خشک شوند.
لباس های کشمیر را باید در حالت مرطوب و در حالی که یک پارچه پنبه ای تمیز روی آنها قرار دارد، اتو کرد. برای اتو کردن لباسهای کشمیر و جلوگیری از برق افتادگی، باید سطح داخلی (پشت) لباس را اتو کرد.
موارد استفاده از الیاف کشمیر
از موارد استفاده از الیاف کشمیر میتوان به انواع پوشاک اعلا و گران قیمت (پیراهن، پلیور، پالتو، جوراب، دستکش، شال و مانند آنها) و پتو اشاره کرد.
دیگر الیاف حیوانی
لاما:شترهای لاما در پرو، بولیوی و شمال غربی آرژانتین زندگی می کنند. الیاف به دست آماده از این حیوان نرم است و به رنگهای سفید، قهوه ای و سیاه یافت می شود و طول آنها به 30 سانتی متر می رسد.
آلپاکا:این شتر از خانواده لاماست و بیشتر در کشورهای آمریکای جنوبی پرورش می یابد. طول این الیاف اگر چیده نشود به 65 سانتی متر می رسد.
این الیاف نرم و براق و رنگ آنها سیاه خاکستری و زرد است و خاصیت ارتجاعی بالایی دارد. این الیاف برای بافتن لباس های گرم و گران قیمت به مصرف می رسد.
الیاف خز: سال هاست از موی حیواناتی نظیر خرگوش در صنعت نساجی استفاده می شود. این حیوانات دارای الیاف بلند و الیاف کوتاه و نرم هستند که الیاف نرم در زیر الیاف بلند قرار می گیرد.
موی انواع خرگوش ها را هر سه ماه یک بار می چینند. طول الیاف نرم به حدود 1/5 سانتی متر و الیاف بلند به 7 سانتی متر می رسد.
خواص شیمیایی موی خرگوش کمابیش به پشم شباهت دارد ولی جذب رطوبت آنها بسیار اندک است.
مواد قلیایی به موی خرگوش صدمه می زند و در مقابل مواد قلیایی مقاومت ندارد. موی خرگوش در تهیه بافتنی ها، دستکش و کلاه مورد استفاده قرار می گیرد.