در طی چندین مقاله قصد داریم اطلاعات کاملی را در مورد الیاف نساجی در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.
در مقاله قبلی در مورد الیاف و آشنایی با انواع آن توضیحاتی ارائه شد در این مقاله نیز در مورد روش های تولید الیاف توسط بشر توضیحاتی ارائه خواهد شد.
امیدوارم مطلب مورد پسند شما عزیزان باشد و بتوانید در حیطه کاری خود از آنها بهره مند شوید.
الیاف ساخت بشر از پلیمرهای طبیعی موجود در طبیعت مانند چوب، درخت با پلیمرهای تولید شده مصنوعی به شکل لیف تولید میشوند.
ماده اولیه الیاف مصنوعی، مواد شیمیایی هستند که به شکل دانه های پلیمری جامد تولید می شوند.
برای اینکه پلیمرها قابلیت ریسیدن پیدا کنند، باید به شکل مایع در آیند.
برای مایع کردن پلیمرها آنها را توسط حرارت ذوب و نرم می کنند، البته فقط برای پلیمرهایی که قابلیت ذوب شدن دارند این روش استفاده می شود.
پلیمرهایی که قابلیت ذوب شدن ندارند با حل کردن آنها در یک حلال مناسب به محلول مناسبی جهت ریسندگی تبدیل می شوند.
تولید الیاف ساخت بشر به سه روش ذوب ریسی خشک ریسی و ترریسی صورت می گیرد.
در این روش ابتدا پلیمر (پلیمری که قابلیت ذوب شدن را داشته باشد) ذوب می شود، سپس پلیمر مذاب با فشار به درون رشته ساز، پمپ میشود.
رشته ساز، که شبیه دوش حمام است، سوراخ های بسیار کوچکی دارد و پلیمر مذاب با عبور از آنها به شکل رشته های ممتد و باریک در می آید.
پس از خروج از رشته ساز، رشته های مذاب شده در جریان هوای سرد به صورت جامد و سرد می شوند.
رشته های پیوسته الیاف تک رشته نامیده می شوند، آنها در کنار هم از روی غلتکهای اعمال کشش بر هر تک رشته عبور داده می شوند.
اعمال کشش، به منظور افزایش مقاومت رشته ها در برابر اعمال نیرو صورت می گیرد.
سپس رشته ها روی بسته ای به نام بوبین پیچیده میشوند. الیاف و نخ یک سره نایلون و پلی استر، با روش ذوب ریسی تولید می شوند.
در این روش ابتدا پلیمر در یک حلال مناسب حل می شود. سپس محلول پلیمری با فشار به درون رشته ساز پمپ می شود. پس از خروج رشته ها از رشته ساز، با تبخیر حلال به کمک هوای گرم، رشته ها به شکل جامد در می آیند.
سپس رشته های مداوم الیاف کنار یکدیگر قرار میگیرند و پس از اعمال کشش، روی بوبین پیچیده می شوند. الیاف یکسره استات، تری استات و اکریلیک می توانند با روش خشک ریسی تولید شوند.
در این روش، ابتدا پلیمر تحت عملیاتی به روش مناسب به شکل سیال ویسکوز قابل ریسندگی در می آید. سپس محلول پلیمری با فشار به درون رشته سازی پمپ می شود که در این روش، رشته ساز درون حمام انعقاد است.
در خروجی رشته ساز رشته های محول پلیمری را داریم که منعقد و به حالت جامد در می آیند. سپس رشته های پیوسته الیاف کنار یکدیگر قرار میگیرند و پس از اعمال کشش، روی بوبین پیچیده می شوند.
الیاف و نخ یک سره ریون و اکریلیک با روش ترریسی تولید میشوند. الیاف اکریلیک به روش خشک ریسی نیز تولید می شود.
الیاف تولید شده به روش بالا هم به شکل یک سره تولید میشوند و نیز می توان آنها را به الیاف منقطع تبدیل کرد.
ریسندگی به روش دستی از قرن ها پیش با استفاده از ابزار ساده ای به نام دوک انجام شده است.
در روش سنتی، که هنوز در برخی مناطق نیز کاربرد دارد، ابتدا دسته ای از الیاف بار دست به طور موازی کنار یکدیگر قرار می دهند، سپس با چرخش دوک، این دسته ی الیاف به دور یکدیگر تابیده می شوند. دسته الیاف به دن
تابیدن الیاف به یکدیگر موجب چسبندگی و اتصال بین الیاف و استحکام بخشی به نخ می گردد و در نهایت، نخ تولید و به دور دوک پیچیده میشود که امروزه با پیشرفت فناوری، عملیات ریسندگی به شکل ماشینی و با استفاده از ماشین آلات مدرن صورت می گیرد.
عملیاتی که برای تبدیل الیاف منقطع به نخ صورت میگیرد عبارتند از:
1. باز و تمیز کردن الیاف: الیاف به شکل فشرده و در بسته بندی به نام عدل (بسته بزرگ و فشرده شده الیاف) وارد کارخانه ریسندگی می شوند. این الیاف مقدار زیادی ضایعات از قبیل خار و خاشاک، برگ، شن و خاک به همراه دارند.
برای جداسازی ضایعات از الیاف، باید توده های فشرده الیاف را از یکدیگر باز کرد. عملیات مخلوط کردن الیاف نیز در این مرحله صورت میگیرد.
با توجه به اینکه عدل های پنبه از نظر درجه مرغوبیت متفاوت هستند. در چند مرحله عملیات باز و تمیز کردن الیاف توسط ماشین آلات مخصوصی انجام می شود.
2. صاف و موازی کردن الیاف: الیافی که وارد کارخانه ریسندگی می شوند، به شکل نامنظم و در هم پیچیده هستند. برای تولید نخ، باید الیاف به طور کامل صاف و موازی کنار یکدیگر قرار گیرند. عملیات صاف و موازی کردن الیاف در چند مرحله و با ماشین آلات مخصوصی صورت می گیرد.
3. جداسازی الیاف کوتاه: الیاف موجود در عدل، دارای طول های مختلف هستند. برای نمونه الیاف پنبه ای که از یک مزرعه یا حتی یک بوته گیاه پنبه برداشت شده اند، طول یکسانی ندارند.
طول بعضی از الیاف، بلند و بعضی کوتاه است. یکی از عملیات هایی که برای تولید نخ صورت می گیرد، جداسازی الیاف بسیار کوتاه است.
وجود الیاف بسیار کوتاه، از کیفیت نخ و در نتیجه از کیفیت پارچه آن می کاهد. به این ترتیب که در سطح نخ و پارچه بافته شده از آن، پرز ایجاد می شود.
در اثر مصرف و شست و شو، پرزها در هم گره می خورند و گلوله های کوچکی در سطح پارچه پدید می آورند.
هر چه الیاف کوتاه از توده الیاف بلند، بیشتر جدا شود، نخ و پارچه بافته شده از آن کیفیت بیشتری خواهد داشت.
4. تاب دادن به دسته الیاف:پس از اینکه الیاف به شکل صاف و موازی کنار یکدیگر قرار گرفتند، برای ایجاد چسبندگی و اتصال بین الیاف و استحکام بخشی به نخ، الیاف به دور یکدیگر تابیده می شوند و نخ تولیدی، روی بسته ای به نام بو بین پیچیده می شود.
در این مقاله توضیحاتی در مورد روش های تولید الیاف توسط بشر داده شد، در مقاله های بعدی به موضوعات الیاف گیاهی، الیاف حیوانی و معدنی، الیاف بازیافتی و الیاف مصنوعی می پردازیم.
خوشحال می شویم با نظرات خود ما را همراهی کنید.